Gizem Gümüş

GECE ALTINI ISLATMA (ENÜREZİS NOKTURNA)
Haftada en az iki ya da daha fazla sıklıkla görülüyorsa alt ıslatma probleminden söz edebiliriz. Alt ıslatma, gece çocuğun istemsiz bir şekilde bir ya da birkaç kez uyku halinde iken işeme durumudur.

GÜNDÜZ ALT ISLATMA (ENÜREZİS)
Gündüz alt ıslatma, genellikle ilgi çekmek ya da protesto etmek için yapılan bir eylemdir. Ancak bazı durumlarda erken tuvalet eğitimi ya da çocukta korku, kaygı da gündüz alt ıslatmaya neden olabilir.

NEDENLERİ

PSİKOLOJİK NEDENLER

• 2-3 yaşından önce yeterli kas gelişimi ve kontrolü sağlanmadan baskıcı tuvalet eğitimi verilmesi.
• Aşırı baskıcı ebeveyn tutumları.
• Kardeş kıskançlığı ve yeni bir kardeşin gelmesi, okula başlama, sevilen birinin kaybı gibi stresli ve zorlayıcı durumlarda çocuğun hayatın önceki dönemlerine geri dönme isteği.
• Boşanma, aile içi ilişkilerde ve iletişimdeki bozukluklar.
• Çocuğun gün içinde korku verici, üzüntü veren, sarsıcı olaylar yaşaması.
• Çeşitli nedenlerle yaşanan okul korkusu.

FİZİKSEL NEDENLER

• Merkezi sinir sistemi bozuklukları.
• Kas kontrolünün gecikmesi.
• Böbrekte ve boşaltım yollarındaki doğuştan bozukluklar.
• İdrar yollarında enfeksiyon, idrar kesesinde torus azlığı.
• Derin uyku uyuma.
• Çocuklarda zihinsel ve gelişim geriliği olması. Epilepsi nöbetleri, gece işemelerinin nedeni olabilir.
• Genetik yatkınlık: Altını ıslatan çocuğun anne babasının tuvalet kontrolünü kaç yaşında kazanmış olduğu önemlidir. Tuvalet kontrolünü geç kazanan anne babaların çocuklarında bu durum sıkça gözlenmektedir.

NELER YAPILABİLİR?
İlk olarak bir çocuk doktoruna başvurup, çocuk tıbbi muayeneden geçirilmeli, durumun organik bir bozukluktan kaynaklanıp kaynaklanmadığı belirlenmelidir. Sorun fiziksel bir nedenden kaynaklı ise doktor gözetiminde tedavisi yapılmalı, ilaç tedavisi uygun görüldüğünde ilaç kullanılmalıdır. Sorun fiziksel nedenlerden çok psikolojik nedenlerden kaynaklanıyorsa anne babanın çocuk psikiyatristinden, okul rehberlik servisi ya da rehberlik ve araştırma merkezinden yardım alması önemli ve gereklidir.

Psikolojik nedenlerden kaynaklanan durumlarda anne babanın eğitilmesi ve yönlendirilmesi ile durum ortadan kaldırılabilir.

• Çocuğa tuvalet eğitimi verilirken kas gelişiminin yani 2-3 yaş civarının beklenmesi ve bu dönemde baskıcı, zorlayıcı ve korkutucu tavırlarla çocuğa yaklaşılmaması gerekir.
• Çocuğa altına ıslattığı için ceza verilmemelidir. Ceza çocuğun kaygısının daha da artmasına sebep olur.
• Kardeş kıskançlığından kaynaklandığı durumlarda bu çocuğa da kardeşine gösterilen ilgi, sevgi ve şefkati göstermek, çocuğu kardeşinden dolayı ihmal etmemek gerekir.
• Anne babanın tuvalet kontrolü konusunda üstüne düşmesi, aşırı ilgili ve titiz davranması bu durumun çocuk tarafından anne babasını kontrol altına almak amacıyla kullanılmasına yol açabilir. Çocuk bu durumu anne babasının ilgisini ve dikkatini kendi üzerine çekmek ve onları üzmek için kullanabilir.
• Büyük yaştaki çocuklarda uyurken altına bez bağlamak uygun bir davranış değildir.
• Çocuk gece tuvalete kaldırıldığında uyanık olmasına dikkat edilmelidir.
• Evde çocuğun gece tuvaletini yapabilmesi için tuvaletin ışığı açık bırakılabilir.
• Çocuğun tuvaleti geldiği zaman hemen tuvalete götürülmeli, bekletilmemeli ve tutması için zorlanmamalıdır. Kendisi tuttuğunda ise tuvalete gitmesi için teşvik edilmelidir. Tuvalet bulunmayan ortamlarda uygun bir yerde bu ihtiyacını gidermesi sağlanmalıdır.
• Uyku saatinden önce ya da uyku aralarında sulu yemek ya da içecekler verilmemelidir. Yeterli sıvı alımı günün erken saatlerinde yapılmalıdır. Çocuğun ayaklarını üşütmemesine özen gösterilmelidir.
• Altını ıslattığı zamanlar tespit edilerek bu zamandan önce çocuk uyandırılıp, tuvalete götürülebilir.
• Çocuk, korku yaratan durumlardan uzak tutulmalıdır.
• Bu durum başkalarının yanında gündeme getirilmemeli, çocukla dalga geçilmesi, çocuğa zedeleyici davranışlarda bulunulması engellenmelidir. Böyle bir durumda çocuğun duygularını paylaşmak, onunla iyi bir iletişim kurmak önemlidir. Bu durumun geçici bir durum olduğu ona anlatılmalı ve çözüm yolları birlikte uygulanmalıdır. Çocuk bu durumdan dolayı kendisini suçlu hissedecek, kendisini güçsüz algılayacak ve kendine güveni azalacaktır.